خادمان و خائنان به پوراحمد
تاریخ انتشار: ۱۷ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۶۸۶۷۳
فارسپلاس؛ دیگر رسانهها- جوان نوشت: تقریباً هیچکدام از آثار او در ۲۰ سال اخیر به طور مشخص پس از فیلم شب یلدا دیگر رنگ و بوی ایرانی نداشت. انگار او به شکلی خودآگاه و شاید هم ناخودآگاه تصمیم گرفتهبود از ریشههایش جدا شود و به آن پشت کند. با این حال «قصههای مجید» کافی است تا از او به عنوان فیلمسازی که در برههای از تاریخ این مرز و بوم وجهی از زیستبوم فرهنگی ایران را مقابل ما گرفت، به نیکی یاد شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
پوراحمد جزء معدود فیلمسازان ایرانی است که از فضای شهری و داشتههای معماری و میراث ملی در «قصههای مجید» به نحوی مناسب سود جست. کمتر فیلمساز ایرانی را میتوان یافت که نسبت به نمایش معماری و فضای تاریخی در آثارش این اندازه اهتمام داشته و موفق عمل کردهباشد.
قصههای مجید از این منظر میتوانست الگویی برای همه فیلمسازان ایرانی باشد، اما اینکه چرا در سینما و تلویزیون تبدیل به یک الگو نشد، بلکه برعکس سبک و سیاق آن با پایان پخش آن از تلویزیون در بایگانی قرار گرفت و دیگر هیچ فیلمسازی به سمت الگوبرداری از آن نرفت، از عجایب است.
حقیقت ماجرا این است که هرگاه در عرصه سینما و تلویزیون ایران یک اثر موفق ساختهشده، دستکم تا یک دهه بسیاری از فیلمسازان سعی کردهاند به تقلید از آن، دست به خلق آثاری مشابه در سبک و اجرا بزنند، اما سبک و سیاق کاملاً ایرانی پوراحمد چنین بایستهای را به چشم ندید. این را میتوان از نافهمی و بیعرضگی مدیران فرهنگی دانست که نسبت به داشتههای ملی تا این اندازه بیتوجه بوده و نتوانستهاند قصههای مجید را تبدیل به یک جریان کنند. آنچه همواره در محافل رسانهای سینمایی این مرز و بوم با عنوان سینمای ملی از آن یاد شده، مقولهای است که قطعاً قصههای مجید در آن جایگاهی ویژه و ممتاز دارد.
اگر دستکم در دو دهه اخیر مقام مادر در بسیاری از آثار سینمایی ایرانی دچار خدشه شد و جایگاه عظیم آن پشت هالهای از کج فهمیهای سینمایی قرار گرفت، قصههای مجید ادای دینی بزرگ به مقام مادر در عرصه هنرهای نمایشی هم بود. با این حال کیومرث پوراحمد خود نیز راهی را که زمانی به درستی با انتخاب یک سینمای ناب آغاز کردهبود و از فیلم زیبای بیبی چلچله آن را در دهه ۶۰ عیان کردهبود، ادامه نداد. تغییر و تحول درونی او آنقدر در میان آثارش مشهود و عجیب و غریب است که نمیتوان از مقطعی به بعد درک دقیق و درستی از خط سیر آثار او به دست داد. پوراحمد با خواهران غریب نوعی ادای دین سینمایی به ساحت موسیقی انجام داد و به طرزی هوشمندانه این کار را در قالب سینمای کودک صورتبندی کرد.
خواهران غریب و بیبی چلچله باعث میشود تا پوراحمد را از منادیان سینمای کودک ایران آن هم در طلاییترین دوره آن بدانیم. نغمههای مرحوم خسرو شکیبایی که نقش یک آهنگساز را در فیلم ماندگار خواهران غریب بازی میکرد، جزو آثار ماندگار موسیقی کودک ایران است. خواهران غریب در لیست پرفروشترین آثار تاریخ سینمای ایران هم جایگاهی ویژه دارد.
مادر، موسیقی و شعر در این اثر جایگاهی ویژه دارند و نشان میدهد دغدغههای فکری پوراحمد در زمانهای که این آثار را تولید کرده تا چه اندازه اصیل بودهاند. این مسئلهای بود که در آن مقطع مشام متعهدانه سید مرتضی آوینی به درستی آن را تشخیص داد و از پوراحمد به درستی در همان زمان تجلیل و تمجید کرد.
شهید آوینی قطعاً اگر زنده بود، هیچگاه از پوراحمد نمیخواست تا از دنیایی که به آن تعلق داشت، یعنی فضای ایرانی شعر و موسیقی و کودک و مادر دل بکند و فیلم دفاع مقدسی بسازد! و اساساً پوراحمد هیچگاه به این فضا نزدیک هم نشدهبود تا شهید آوینی بخواهد به این اعتبار از نقش بیبدیل او به نیکی یاد و از وی قدرشناسی کند، اما پس از شهادت آوینی عدهای با کجفهمی اینگونه انگاشتند که اگر پای فیلمسازی، چون پوراحمد را به ساخت فیلمهای دفاع مقدسی باز کنند، کار درستی کردهاند، پس این کار را کردند و فیلمسازی را که شناختی از جنگ نداشت و احتمالاً علقهای هم به این ساحت نداشت، با سلام و صلوات راهی فضایی کردند که اساساً به آن تعلقی نداشت.
نتیجه این کجاندیشی ساخت دو فیلم الکن شد. این آغازی بر روند شکستهای سینمایی پوراحمد هم بود. دیگر تا پایان عمر و نزدیک به دو دهه کیومرث پوراحمد حتی نتوانست به آن سینمای اصیل و شکیل و ایرانی و آن فضای ناب آثاری، چون قصههای مجید و بیبی چلچله حتی نزدیک شود. گویی آن آثار را شخص دیگری ساختهاست.
فرجام کار پوراحمد البته با تنفس در فضای شبهروشنفکرانه نشریاتی، چون مجله فیلم هم پیوند خورد. نشریاتی که جنسی از سینمای سیاه غیراصیل را حقنه میکردند و مرحوم پوراحمد دو دهه پایانی عمرش را در چنین فضایی به سر برد. در واقع دو جریان به پوراحمد خیانت کردند؛ یکی آن دسته که پای او را به سینمای دفاع مقدس کشیدند و یکی آنها که او را پای بساط سینمای شبهروشنفکری بردند و بلال سینمای بیهویت را برای او باد زدند./جواد محرمی
پایان پیام/ت
منبع: فارس
کلیدواژه: کیومرث پوراحمد خادمان و خائنان خواهران غریب قصه های مجید
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۶۸۶۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جزییات «شب نغمههای اذان ایرانی» اعلام شد/ تجلیل از ۲ موذن پیشگام
به گزارش خبرگزاری مهر، اولین «شب نغمه های اذان ایرانی» روز شنبه بیست و دوم اردیبهشت سال جاری با ارایه نمونههایی از تولیدات تازه اجرای اذان در دستگاههای موسیقی اصیل ایرانی و اجرای برنامه ارکستر «نیایش» به سرپرستی علیرضا امینی با منتخب مجموعهای از آثار حوزه مناجاتخوانی در تالار اندیشه حوزه هنری انقلاب اسلامی میزبان مخاطبان و علاقهمندان موسیقی آیینی خواهد بود.
آثار اجرا شده توسط ارکستر «نیایش» در این ویژهبرنامه به آهنگسازی علیرضا امینی بوده و تنظیم قطعات را نیز ایمان ملکی انجام داده است. ضمن اینکه هاشم احمدوند، سید ابوالفضل عدل، مهدی محمدی، حامد کاظمی و جواد کاپریمی خوانندگان آثار اذانها و آثار منتخب ارکستر نیایش هستند.
مراسم تجلیل از اجرای رحیم موذنزاده و نیز احمد مراتب و اهدای لوحهای یادبود نیز یکی از چند قسمت این برنامه است. ضمن اینکه رونمایی از لوح ثبتی پرونده ثبت اذانگویی با موسیقی اصیل دستگاهی آواز ایرانی نیز از دیگر بخشهای این برنامه خواهد بود.
علیرضا امینی درباره «شب نغمههای اذان ایرانی» گفت: من برای اولین بار در پرتو معرفی اجرای نغمههای اذان ایرانی به روش پیشینیان که اسناد ضبط شده آن از حدود ۱۱۰ سال پیش موجود است اجرایی را روی صحنه خواهم برد.
وی افزود: نماز جایگاه معنوی بسیار بالایی در میان ایرانیان داشته است و در هر کوچه و خیابانی، هر ایرانی با بیان خود اذان میگفته و مردم را برای نماز و عبادت آگاه میکرد. همانطور که در حال حاضر اذان بیات ترک رحیم موذنزاده اردبیلی و شور محمد آقاتی در بهترین روایت ارزش این گونه مهم هنر معنوی را در جامعه ما نشان میدهد، ما میتوانیم با رونق روایت دوباره اذان ایرانی بین هنرمندان آواز اصیل ایرانی، تمام ایرانی ها را با حفظ و روایت اذان آشتی دهیم. اذان میتواند به عنوان یک نغمه و مناجات در تمامی لحظات زندگی مردم حضور داشته باشد چرا که تمام جملاتش گفت و گو از صفا و صمیمیت و اصول دینی ما است. اگر بتوانیم این باورها را تقویت کنیم تاثیر مثبتی روی تربیت اخلاقی جامعه خواهد داشت.
این پژوهشگر موسیقی گفت: اجرای اذان ایرانی به عقیده من میتواند یکی از بزرگترین اتفاقات در پرورش نسل جوان جدید ما باشد. وقتی این نسل بتواند اذان را با نغمات قومی و ملی خود بشنود میتواند جملات زیبای اذان را اجرا و زمزمه کنند. اذان یک اجرا مختص به اوقات شرعی نیست. موسیقی ملی ما قابلیتهای والایی دارد که وقتش رسیده به آن اصالت برگردیم و بیاعتناییهایی که به موسیقی ملی ایران شده است را پایان دهیم و بدانیم این موسیقی نیاز به برنامه و حمایت دارد. البته باید از حجت الاسلام مهدی خاموشی که از این طرح در سازمان اوقاف و امور خیریه حمایت کردند تشکر کنم. البته جناب مهدی وجدانی وتیم اجرایی پژوهشی ویژه ثبت میراث ناملموس فرهنگی در سازمان میراث فرهنگی و جناب علیرضا ایزدی که لوح ثبتی پرونده اذانگویی با نغمات موسیقی اصیل دستگاهی آوازی ایران را برای ما ثبت کردند همکاری های بسیار خوبی با پروژه ما داشتند. این درحالی است که باید از احمد مراتب هم قدردانی ویژه ای داشته باشم که پذیرفت تا برنامه ما حضور پیدا کرده و خاطره اذانگویی ایشان بر بام کعبه به عنوان دومین نفر بعد از بلال حبشی و اولین ایرانی را روایت کند.
کد خبر 6094985 علیرضا سعیدی